Camperen in Fryslân

In Fryslân is een rijk aanbod aan camperplaatsen, variërend van eenvoudige parkeerplaatsen tot speciaal ingerichte locaties. Deze variëren in voorzieningen en kosten, met een gemiddelde vergoeding van €15 per nacht in 2022. Het landelijk gemiddelde ligt in 2023 op €20, volgens het “Rapport onderzoek camperplaatsen” van de NKC, voorjaar 2023. Fryslân telt minimaal 1300 specifieke camperplaatsen op camperparken en jachthavens, en ongeveer 3500 plekken op campings, verdeeld over 288 locaties, inclusief drie servicepunten. De spreiding van deze plaatsen is goed, met een focus op het vermijden van overcapaciteit en het stimuleren van aandacht voor minder populaire regio’s zoals Noordoost Fryslân.

Gereguleerde Overnachtingsplaatsen (GOP’s)

Er zijn veertien Gereguleerde Overnachtingsplaatsen (GOP’s) in Fryslân, variërend in eigendom tussen gemeenten en private partijen. De definitie van een GOP is “Kamperen in een kampeerauto buiten reguliere of kleinschalige kampeerterreinen op een door het college van B&W aangegeven plaats”. Voor het grootste deel zijn deze plaatsen eigendom van gemeenten, maar er zijn ook plaatsen eigendom van bedrijven en organisaties (restaurant, zwembad, bezoekerscentrum, ijsstadion). Deze plaatsen bieden overnachtingsmogelijkheden, soms gratis, soms tegen betaling.

Diverse gemeentelijke GOP’s liggen bij een gemeentelijke jachthaven en worden beheerd door de havenmeester. In sommige gemeenten, zoals Achtkarspelen, Dongeradeel, Harlingen, Súdwest-Fryslân, Tytsjerksteradiel en Waadhoeke, moet betaald worden voor overnachting. Op elf plekken in de provincie kan gratis overnacht worden: in De Fryske Marren, Heerenveen, Noardeast Fryslân, Sudwest Fryslan, Waadhoeke en Smallingerland. Dit betreft niet altijd camperplaatsen op gemeentelijke grond. In een aantal gevallen moet wel betaald worden voor aanwezige voorzieningen, zoals bijvoorbeeld een watertappunt, vuilwaterafvoerput en stroom.

Marktvraag: Is het aanbod voldoende?

In de meeste gebieden lijkt het aanbod van het aantal camperplaatsen voldoende. Op het gebied van bezettingsgraad valt er nog wél veel te halen. Hieronder vind je daar meer informatie over.

Een recent uitgevoerd landelijk onderzoek door de NKC (Rapport onderzoek camperplaatsen, voorjaar 2023) werpt licht op de bezetting van camperplaatsen in Nederland. Het onderzoek onthult dat Fryslân, samen met Overijssel en gevolgd door Groningen en Drenthe, een van de laagste bezettingsgraden heeft met slechts 45% bezetting over het hele jaar. Dit wordt verder opgesplitst in een bezetting van 66% in het hoogseizoen, wat overeenkomt met het landelijke gemiddelde, en slechts 31% in het laagseizoen, waarmee Fryslân een van de laagste scores in Nederland behaalt.

De bevindingen tonen aan dat camperplaatsaanbieders over het algemeen weinig tot geen nee hoeven te verkopen, behalve tijdens vakantieperiodes, feestdagen en bij specifieke evenementen. Een specifiek voor Fryslân uitgevoerd onderzoek, waarbij 56 van de 285 camperplaatsaanbieders een enquête hebben ingevuld, toont een duidelijke stijging in de ervaren drukte van 2019 tot 2021, van een score van 6,6 naar 8,2 op een schaal van 1 tot 10. Ondanks deze toename lijkt er geen sprake te zijn van een structureel tekort aan capaciteit.
Interessant is dat slechts 7% van de ondernemers een daling van het aantal camperbezoekers in de toekomst verwacht, terwijl 47% uitgaat van groei en 42% denkt dat het aantal gelijk zal blijven. Meer dan de helft van de ondernemers heeft recent uitgebreid of is van plan uit te breiden, wat neerkomt op ten minste 200 extra plaatsen.

De denktank van ondernemers, gekoppeld aan de opdracht voor campertoerisme van Gastvrij Fryslân (2022/2023), adviseert tegen verdere uitbreiding van het aanbod. Dit komt door de waargenomen concurrentie van kleinschalige nevenactiviteiten (bij onder andere boerenbedrijven) en een mogelijke overcapaciteit in bepaalde regio’s, zoals Leeuwarden, Zuidwest en rond het Lauwersmeergebied. De NKC, die voorheen pleitte voor meer camperplaatsen vanwege een vermeend tekort, is in 2023 terughoudender geworden in dit advies voor het Noorden.

In het laagseizoen is het niet altijd mogelijk om overal met een camper te staan vanwege de ondergrond van reguliere campinggronden. Uit het onderzoek blijkt dat 24% van de 288 camperlocaties in Friesland jaarrond open is en 16% onder bepaalde voorwaarden open is. Er wordt niet verwacht dat alle camperplaatsen jaarrond open moeten zijn, maar bij een tekort zal de markt waarschijnlijk reageren door meer locaties te openen.

Een opvallend detail uit het NKC-onderzoek is dat het gemiddeld aantal dagen dat een camperaar in Fryslân verblijft relatief hoog is in vergelijking met andere provincies. Fryslân en Noord-Holland zijn daarin koplopers.